ทำหนังสือแบบสวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ ไม่ใช่เรื่องยาก แต่ก็ไม่ง่ายนะครับ...
การทำหนังสือ เป็นความรู้ที่สะสมมานานตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 - 4 นับตั้งแต่สยามเริ่มมีเครื่องพิมพ์ถือว่าเป็นรากฐานเทคนิคการพิมพ์สมัยใหม่เป็นเครื่องแรก
เมื่อมีการสะสมความรู้อย่างยาวนานเช่นนี้ ก็พอจะเรียกได้ว่าการผลิตหนังสือเป็นศาสตร์แขนงหนึ่ง แต่ก็เป็นศาสตร์ที่ต้องรวมเข้ากับความเป็นศิลปะแห่งการออกแบบ เช่น การทำหน้าปกหนังสือที่ดึงดูดใจนักอ่าน, การวางตัวอักษรให้เหมาะสมแก่การอ่าน, การวางภาพประกอบที่ส่งเสริมเนื้อหา, รวมเรียกกันว่าเป็นงาน อาร์ตเวิร์ก และรวมไปถึงเรื่องของการพิสูจน์อักษร และขั้นตอนอื่นๆ ฯลฯ
การทำหนังสือจึงเป็นงานที่มีความละเอียดมากครับ
หมอบรัดเลย์ หรือ แดน บีช แบรดลีย์ (คนไทยเรียกตามปากว่า "หมอปลัดเลย์") เป็นผู้บุกเบิกงานพิมพ์ในประเทศไทย มีพ่อเป็นบรรณาธิการหนังสืออยู่ที่เมืองฝรั่ง และเป็นผู้สนใจอ่านวรรณคดีตั้งแต่เด็ก แม้แรกบุกเบิกการพิมพ์สมัยใหม่ในสยามจะเป็นการตีพิมพ์เอกสารทางศาสนาแทบทั้งหมด แต่มีผู้บันทึกไว้ว่า ราชสำนักสยามว่าจ้างหมอแบรดลีย์ตีพิมพ์ประกาศห้ามสูบและค้าขายฝิ่น เป็นจำนวนมากถึง 9,000 ฉบับ ใน พ.ศ. 2382 เพื่อเผยแพร่ความรู้เรื่องฝิ่นแก่ราษฎร นับเป็นเอกสารราชการไทยชิ้นแรกที่ได้จัดพิมพ์ขึ้น
แล้วหนังสือสมัยก่อนหน้านั้น เขาทำกันอย่างไรล่ะ ก็อย่างที่ทราบ เขาไม่ได้พิมพ์ตามแบบอย่างสมัยใหม่ แต่ใช้วิธีคัดลอกต่อๆ กันครับ
ทีนี้เรามาว่ากันเรื่องวิธีทำหนังสือ หรือขั้นตอนการทำหนังสือตามแบบอย่างของ สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ นะครับ ว่าเราจะต้องทำอะไรบ้าง ในการทำหนังสือ 1 เล่มให้กับลูกค้าของเรา
หลังจากตกลงกันเรื่องรายละเอียดของหนังสือแล้ว ขั้นตอนแรกก็คือการผลิตเนื้อหา (ในกรณีที่ลูกค้าไม่ต้องการเขียนต้นฉบับเอง) ถึงแม้ไม่เขียนเอง แต่เราก็เขียนให้ครับ การเขียนต้นฉบับให้กับลูกค้าอาจจะเขียนในชื่อของผมเอง (ไมเคิ้ล เลียไฮ) ถ้าหากลูกค้าต้องการเช่นนั้น หรืออาจจะเขียนในชื่อของลูกค้าก็ได้ ผมอาจจะเชิญชวนเพื่อนนักเขียนคนอื่นๆ มารับงานเขียนแบบนี้
ถ้าเป็นอย่างหลังก็เรียกว่า นักเขียนผี หรือ โกสต์ ไรเตอร์ ได้เลยครับ, หมายถึงนักเขียนที่เขียนงานโดยไม่ใช้ชื่อเสียงเรียงนามหรือนามปากกาของตน เรียกว่าเขียนแล้วรับเงินเป็นอันจบ - ฮา
การรวบรวมภาพประกอบถือเป็นขั้นตอนสำคัญมากขั้นตอนหนึ่งของการทำหนังสือ เพราะบางครั้งแม้แต่ลูกค้าก็ไม่มีภาพประกอบที่เหมาะสมสำหรับหนังสือเล่มนั้นๆ เช่นกัน หรือถึงมีก็อาจมีไม่ครบตามจำนวนภาพที่ต้องการใช้ การรวบรวมภาพประกอบเป็นไปได้ตั้งแต่การค้นหาภาพที่มีลิขสิทธิ์ แต่เปิดให้เช่าใช้เป็นงานๆ หรือแม้แต่การขายขาดลิขสิทธิ์ภาพ หรือการให้สิทธิ์นำภาพไปใช้งานด้วยการสมัครสมาชิกประจำปี ซึ่งเก็บราคาค่าสมาชืกที่ไม่แพงมากนัก
สำหรับเว็บภาพถ่ายฟรีลิขสิทธิ์ ส่วนมากไม่ค่อยมีภาพประกอบที่เหมาะสำหรับการตีพิมพ์ในหนังสือหรือนิตยสารเท่าไร และหลายเว็บไซต์ต้องระบุที่มาของภาพเมื่อนำไปใช้งานอีกด้วย
ดีที่สุดก็คือถ้าลูกค้ายินดีออกงบประมาณในส่วนนี้ให้ เราก็ถือกล้องไปถ่ายภาพด้วยตนเอง หรือจ้างช่างภาพมืออาชีพไปถ่ายมาให้ครับ
หลังต้นฉบับเสร็จแล้วพร้อมการรวบรวมภาพประกอบ ลูกค้าตรวจทานจนพึงพอใจกับต้นฉบับงานทั้งหมด อาจมีการแก้ไขงานสัก 2-3 ครั้งตามข้อตกลง จากนั้จะเข้าสู่ขั้นตอนของการจัดหน้าหนังสือครับ การจัดหน้าหนังสือนี้ทำโดยโปรแกรมอะไรก็ได้ครับ ที่จริง แม้แต่โปรแกรม เท็กท์ เอดิเตอร์ ที่แถมมาพร้อมกับวินโดวส์ แบบ เวิร์ดแพด ก็ใช้จัดหน้าหนังสือแล้วพิมพ์ออกมาได้สวยๆ ถ้าฝีมือขั้นเทพซะอย่าง ใช้โปรแกรมธรรมดาสามัญแค่ไหนก็ได้งานดีๆ ออกมาครับ
แต่ส่วนมากเขาใช้โปรแกรม อะโดบี้ อินดีไซน์ ครับ
เพราะอะไรจึงต้องใช้โปรแกรม อะโดบี้ อินดีไซน์ ด้วย ? เพราะไม่มีโปรแกรมตัวไหนสามารถสร้างสรรค์หนังสือได้ดีไปกว่าโปรแกรมที่ออกแบบมาเพื่อการผลิตหนังสือโดยตรงหรอกครับ
ภายในโปรแกรมมีเครื่องไม้เครื่องมือมากมายที่เราสามารถใช้งานได้อย่างสะดวก (ถ้าเราเข้าใจเครื่องมือภายในโปรแกรมอย่างถ่องแท้แล้ว) และสำหรับการเรียนรู้โปรแกรมการใช้งานอินดีไซน์ในสมัยนี้ มีเนื้อหาจำนวนมากบนอินเตอร์เน็ตที่พร้อมสำหรับการเรียนรู้โดยไม่เสียสตางค์ เรียกว่าในเรื่องของศาสตร์นั้น จะต้องใช้เครื่องมือตัวไหน คลิกตรงไหน ใช้งานยังไง สามารถเรียนรู้ได้ไม่ยากครับ จะเหลือก็แต่เรื่องของการฝึกฝน และมุมมองในทางศิลปะเท่านั้น ที่อาจจะฝึกฝนกันยากหน่อย
แต่ สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ มีหลักเกณฑ์ในการจัดหน้าหนังสือมาฝากดังนี้ครับ
เมื่อจัดหน้าหนังสือเสร็จเรียบร้อย เราต้องส่งหนังสือให้กับลูกค้าทำการตรวจสอบภาพรวมทั้งหมดว่าได้อย่างใจหรือไม่ โดยอาจจะเอ็กพอร์ตงานเป็นไฟล์ PDF ส่งให้ทางออนไลน์ (เพราะลูกค้าหลายรายของเราอยู่ต่างจังหวัด และเคยมีลูกค้าบางคนอยู่ในต่างประเทศด้วยครับ) ในขณะเดียวกันเราก็ส่งงานให้กับนักพิสูจน์อักษรของเรา โดยขั้นตอนนี้ หากลูกค้าไม่ต้องการเสียค่าใช้จ่ายในการพิสูจน์อักษร ก็อาจจะลงมือพิสูจน์อักษรด้วยตัวเองได้ครับ และลูกค้าบางรายไม่คิดว่าคำผิดหรือการวรรคตอนที่ผิดพลาดเป็นเรื่องสำคัญครับ
การพิสูจน์อักษรไม่ใช่แค่การตรวจคำผิดนะครับ หลายคนอาจเข้าใจผิด แต่เป็นการตรวจสอบไปถึงการตัดคำ การวรรคตอนที่ผิดพลาด เรื่องคำขาดระหว่างบรรทัด กรณีคำเกินเพียงหนึ่งหรือสองคำในบรรทัดสุดท้ายของย่อหน้า โดยเน้นไปที่องค์รวมของความสะดวกสบายในการอ่านหนังสือเล่มนั้นๆ เอง และยังรวมไปถึงการเรียบเรียงประโยคที่อาจชวนสงสัยในความหมายด้วยครับ
นักอ่านแทบทุกคนอยากเป็นนักเขียนครับ คนมีฝีมือทางอาร์ตก็อยากเป็นคนจัดหน้า อยากทำภาพประกอบ คนอยากมีอาชีพก็ต้องการทำสำนักพิมพ์ แต่ทุกวันนี้แทบไม่มีใครอยากเป็นนักพิสูจน์อักษรเลยครับ นักพิสูจน์อักษรที่มีฝีมือมากๆ จึงหาได้น้อยมาก การมีฝีมือนี้ นอกจากเข้าใจเรื่องภาษา และความสะดวกสายตาในการอ่านแล้ว ในแง่ของการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ยังต้องเข้าใจถึงการตั้งค่า optical ของตัวอักษรในบรรทัดเดียวกันด้วย เพราะจะสามารถทำงานอย่างยืดหยุ่นได้มาก ฯลฯ
อ่านมาถึงตอนนี้ หลายคนอาจสงสัยว่า เอ๊ะ แล้ว สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ ทำหนังสือโดยไม่ทำหน้าปกหนังสือหรืออย่างไร ไม่เห็นเขียนถึงหน้าปกหนังสือเลย ที่จริงก็คือว่าปกหนังสือมักจะถูกออกแบบในขั้นตอนท้ายๆ ด้วยหลายเหตุผลที่สำคัญครับ โดยเหตุผลหลักๆ ก็คือ เราควรจะทำเนื้อหาของหนังสือให้ดีที่สุดเท่าที่จะดีได้ ก่อนจะสร้างสรรค์ปกหนังสือที่เปรียบเสมือนเป็นแพคเกจจิ้งของหนังสือ
ใช่ครับ หน้าปกหนังสือถือเป็นแพคเกจจิ้ง มันควรจะมีสีสันที่สดใส ไม่ซ๊ดมัว ไม่อึมครึม ควรเป็นสีที่ผู้คนสะดุดตาได้ง่าย ภาพบนหน้าปกต้องสื่อความหมายถึงเนื้อหาภายในหนังสือ ยิ่งเป็นภาพที่ดึงดูดให้คนอ่านอยากรู้อยากเห็น (อยากอ่าน) เรื่องราวในหนังสือด้วยก็ยิ่งดีใหญ่เลยครับ
เหตุผลอีกข้อของการทำหน้าปกในขั้นตอนท้ายๆ ของการทำหนังสือ ก็เป็นเพราะว่าเราจะได้เข้าใจเนื้อหาของหนังสือเล่มนั้นอย่างถ่องแท้ก่อน และสามารถออกแบบหน้าปกหนังสืออกมาอย่างมีประสิทธิภาพครับ
โปรแกรมที่ใช้งานสำหรับการทำหน้าปกหนังสือ ที่ค่อนข้างเป็นที่นิยมก็คือ อะโดบี้ โฟโตช็อป, อะโดบี้ อิลลาสเตรเตอร์ ครับ ลองดาวน์โหลดตัวทดลองมาใช้งานได้ครับ
เมื่อลูกค้าถึงพอใจทุกสิ่งอย่างแล้ว สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ ก็จะขอให้ลูกค้าช่วยเปิดเว็บเบราเซอร์ แล้วเข้าเว็บไซต์ของ หอสมุดแห่งชาติ เพื่อสมัครสมาชิกบริการทางด้านบรรณานุกรม (CIP) เพื่อขอบาร์โค้ดประเภท ISBN ซึ่งเป็นบาร์โค้ดแทนหมายเลขมาตรฐานสากลหนังสือซึ่งใช้กันทั่วโลกครับ ไม่ใช่แค่ประเทศไทยประเทศเดียว
ทำไมต้องมีแถบบาร์โค้ดนี้ด้วยนะ ? เพื่อความสะดวกในการขายครับ การที่เราจะนำหนังสือเข้าสู่ร้านหนังสือก็ต้องปฏิบัติตามมาตรฐานของผู้ฝากขาย โดยในระบบสายส่งที่ต้องจัดการข้อมูลของหนังสือมากเป็นล้านๆ เล่มต่อเดือน การมีบาร์โค้ดแทนตัวเลขที่สแกนเพียงครั้งเดียวแล้วได้ข้อมูลทั้งหมดทั้งสิ้นขึ้นมา เป็นเรื่องที่สะดวกมากครับ
โดยเฉพาะสะดวกมาถึงการคิดเงินส่วนแบ่งให้เราด้วย
แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ทำหนังสือเสร็จแล้วก็สามารถส่งเข้าโรงพิมพ์ได้เลย โดยไม่จำเป็นต้องขอ ISBN นะครับ หากเราไม่ต้องการขายหนังสือผ่านร้านหนังสือหรือเรียกว่าระบบฝากขายแบบสายส่ง ก็ไม่จำเป็นต้องทำบาร์โค้ดหรอกครับ สามารถพิมพ์เพื่อจำหน่ายจ่ายแจกได้เลย ไม่ผิดกฎหมายนะครับ
แต่ถ้าต้องการให้มีบาร์โค้ด ISBN ด้วย ได้ครับ เราก็นำข้อมูลบรรณานุกรมมาวางไว้เลยในหน้าแรกๆ ของหนังสือ ใส่บาร์โค้ดเข้าไปบนหน้าปกด้วย แล้วส่งพิมพ์ได้เลยครับ
ตอบได้ง่ายๆ โทรศัพท์ไป...
ล้อเล่น ฮา - ต้องโทรศัพท์ไปแหละครับ แต่ลูกค้าไม่ต้องโทรเอง เราเป็นคนโทรติดต่อว่าตอนนี้มีหนังสืออยากนำเข้าสู่ระบบสายส่ง ตรงนี้ก็แล้วแต่ลูกค้าว่าต้องการนำหนังสือเข้าสู่ระบบสายส่งของ อมรินทร์, ซีเอ็ด หรือ เคล็ดไทย หลักๆ ก็มีเท่านี้แหละครับ มีค่าบริการแตกต่างกันไป ถ้าผลิตมากถึง 3,000 เล่ม สามารถมอบให้สายส่งเป็นผู้จัดจำหน่ายได้ครับ ถ้าน้อยกว่านั้นสามารถฝากขายได้ มีรายละเอียดแตกต่างกันไปในแต่ละสายส่งครับ ถ้าอย่างไรต้องลองศึกษาดู
สายส่งจะขอให้เราส่งไฟล์ PDF เนื้อหาบางส่วนหรือทั้งหมดไปให้เขาพิจารณาด้วยครับ ว่าจะรับหนังสือของเราเข้าสู่ระบบดีหรือไม่ โดยมากไม่มีปัญหาหรอกครับ หนังสือมักจะผ่านและได้รับการตอบรับภายใน 1 อาทิตย์ หากหนังสือนั้นไม่มีเนื้อหาที่ผิดกฎหมายหรือเขียนส่งเสริมในเรื่องที่ผิดศีลธรรมอย่างร้ายแรง
บางครั้งแม้มีเนื้อหาในทางที่ผิด ก็ขายไปก่อนครับ ให้พอได้ทุนคืน แล้วค่อยรอสันติบาลไปเก็บหนังสือจากแผงทีหลังครับ
ขั้นตอนท้ายสุด หลังจากสายส่งโอเค รับหนังสือของเราเข้าสู่ระบบการขายแล้ว เราทำการใส่ข้อมูลบรรณานุกรม CIP และบาร์โค้ด ISBN ในไฟล์หนังสือแล้ว เราก็พับบลิชงานทั้งหมดออกมาเป็นไฟล์หนังสือแบบ PDF แล้วส่งไฟล์งานให้ทางโรงพิมพ์จัดการได้เลย
โรงพิมพ์แต่ละแห่งอาจจะมีกฏเกณฑ์ในการส่งงานเข้าโรงพิมพ์ยิบย่อยแตกต่างกัน เราก็ต้องปฏิบัติตามครับ โรงพิมพ์บางแห่งอาจต้องการแค่ไฟล์ PDF ก็นำไปเลย์เอาท์พิมพ์เป็นหนังสือได้ แต่โรงพิมพ์บางแห่งเน้นเรื่องคุณภาพของงานมาก จึงกำหนดแม้กระทั่งค่าสีในไฟล์งาน, กำหนดว่าไฟล์งานต้องเผื่อระยะตัดตกสำหรับลดความผิดพลาดเมื่อเข้าระบบการพิมพ์ขนาดใหญ่
แล้วก็ร้องเพลงรอครับ, บางโรงพิมพ์หนึ่งสัปดาห์ บางโรงพิมพ์งานเยอะก็สามสัปดาห์ หรือหนึ่งเดือน หนังสือถึงมือลูกค้า คนทำสำนักพิมพ์ก็ยิ้มออกครับ ยิ่งถ้าลูกค่าพอใจ คนทำหนังสือยิ่งชอบครับ
อ่านมาถึงตอนนี้ ผู้อ่านหลายคนที่สนใจศึกษา วิธีทำหนังสือ ถึงกับอุทานออกมา ทำไมวิธีการทำหนังสือของ สวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ จึงยิบย่อยหลายขั้นหลายตอนขนาดนี้ ที่จริงเป็นการเขียนแบบคร่าวๆ เท่านั้นครับ การทำหนังสือเป็นเรื่องใช้เวลาและความละเอียดรอบคอบด้วย เป็นเรื่องของศาสตร์และศิลป์ด้วย แต่ถ้าไม่อยากทำเอง อ่านรายละเอียด ครับ :)
เพจนี้คือ...
ทำหนังสือแบบสวัสดี ออนไลน์ สำนักพิมพ์ มีขั้นตอนอย่างไร เราเริ่มตั้งแต่เขียนต้นฉบับ ทำภาพประกอบ จัดหน้าหนังสือด้วย indesign พิสูจน์อักษร ออกแบบปก ส่งโรงพิมพ์ ขอ isbn ครับ
